Ramy teoretyczne innowacji wskazują granice dla poznania naukowego podmiotu i przedmiotu badań. W głównej mierze odnoszą się do poglądów Bogdana Nawroczyńskiego, ale także innych pedagogów, w tym także piszących współcześnie. Obejmują zagadnienia filozofii i pedagogiki kultury
a także wychowania. „Przedmiotem pedagogiki kultury – ujmując lapidarnie – jest proces kształcenia oparty na spotkaniu jednostki ludzkiej z dobrami kultury, co prowadzi do interioryzacji prezentowanych wartości. Wynikiem tego jest wzbogacenie sił duchowych człowieka oraz tworzenie nowych wartości. Mówimy wtedy o kulturze w ludziach” 1.
Człowiek jako jedyny byt natury tworzy kulturę. Jednocześnie kultura tworzy człowieka. Ten rodzaj relacji jest istotą człowieczeństwa.
„Człowiek, który w widzialnym świecie jest jedynym ontycznym podmiotem kultury, jest też jedynym właściwym jej przedmiotem i celem. Kultura jest tym przez co człowiek jako człowiek, staje się bardziej człowiekiem: bardziej <<jest>>”2 . We współczesnym świecie, gdzie „mieć” dominuje nad „być” rozumienie właściwego znaczenia kultury w rozwoju osobowym człowieka jest ściśle związane z wychowaniem. Jednocześnie należy rozważyć znaczenie „mieć” dla współcześnie życzących młodych ludzi.
Na użytek innowacji wybrano definicję kultury współczesnego polskiego pedagoga Janusza Gajdy. „Kultura to całokształt wartości, to świat ducha który rozumiemy” 3 . Takie rozumienie kultury to podstawowe zadanie innowacji. To świat wytworów i przeżyć człowieka, rozumienia sensów i symboli. Czasoprzestrzeń kultury obejmuje naturę, kulturę materialną, cywilizację i kulturę duchową, zjednoczone wysiłkiem wielu pokoleń ludzi. Kultura w pierwotnym znaczeniu była rozumiana jako uprawa ziemi („agri – cultura”), a nieco później metaforycznie pojmowana jako uprawa ludzkiego ducha („cultura animi”). W obydwu przypadkach w „uprawę” musiał być włożony wysiłek ludzki (praca), aby osiągnąć zamierzony cel.
Obudzić w drugim człowieku pragnienie wolności to wielki cel pedagogiki.
Trzeci już wykład z całego cyklu spotkań dla młodzieży, 18 stycznia 2023 r. wygłosi Pan prof. dr hab. Jan Rutkowski z Wydziału Pedagogicznego Uniwersytetu Warszawskiego pt. „Kultura i antynomie wolności”.
1 J. Gajda, Pedagogika…, dz. cyt., s. 17.
2 Jan Paweł II, Przyszłość człowieka zależy od kultury, przemówienie wygłoszone 2 czerwca 1980 r. w UNESCO, Więź 1980 nr 7-8, s. 3
3 J. Gajda, Pedagogika…, dz. cyt., s. 17.
